Voltmetre

Voltmetre, bir elektrik devresindeki potansiyel ya da gerilimi ölçmekte kullanılan bir cihazdır. Elektrik devrelerinde kullanılır. Dijital ve analog modelleri mevcuttur. Bu modellerin çalışma prensibi, gösterim biçimi, etkinliği ve dayanıklılığı arasında bazı farklar söz konusudur.

Voltmetre pek çok alandaki çalışmalarda kullanılmaktadır. Gerilim ve potansiyel farkının ölçülmesi gereken tamir ve bakım servisleri, otomotiv sektörünün hemen her alanı, enerji üretim ve dağıtım çalışmaları bunlar arasındadır. Temelde herhangi bir yerin gerilim veya potansiyel farkının ölçülmesi için bu cihazlara sıkça başvurulur.

Voltmetre Neyi Ölçer?

Voltmetre ne ölçer sorusunun yanıtı, bu alandaki çalışmalar için önemlidir. Voltmetre volt biriminden elektrik potansiyel farkını ölçmek için kullanılan cihazdır. Bu cihaz bir devredeki iki nokta arasındaki elektriksel potansiyel farkını ya da basitçe gerilimi ölçer. Ölçüm, elektronların bir noktadan diğerine hareket ederken kazandığı enerjiyle ilgilidir. Birim olarak “volt” (V) cinsinden ölçüm yapar. Bunun için voltmetre ölçülen iki nokta arasına paralel olarak bağlanır. Bu bağlanma, aletin devreye müdahale etmemesi ve doğru bir ölçüm yapabilmesi için gereklidir.

Voltmetre nedir ne işe yarar? Gerilimin doğru bir şekilde ölçülmesi, birçok elektrik ve elektronik uygulama için kritik öneme sahiptir. Doğru gerilim ölçümleri, devrelerin doğru bir şekilde çalışıp çalışmadığını, bileşenlerin zarar görüp görmediğini ve güç kaynaklarının uygun olup olmadığını belirlemeye yardımcı olmaktadır. Bu cihazların kullanım alanlarından bazıları şu şekildedir;

Elektrik ve elektronik laboratuvarları,
Endüstriyel tesisler,
Eğitim kurumları,
Otomotiv sektörü,
Enerji üretim ve dağıtım merkezleri,
Evlerde, DIY projelerinde ve temel elektrik işleri.

Voltmetre Çalışma Prensibi

Bu cihazlar, kullanım bakımından çeşitli farklılıklara sahip iki ana türde üretilmektedir. Temelde elektromanyetik ve elektrostatik olmak üzere iki ana çalışma prensibi mevcuttur.

Analog Voltmetre

Mekanik bir ibre aracılığıyla ölçüm değerini gösterir.

Dijital Voltmetre

Sayısal bir ekran üzerinde ölçüm değerini direkt gösterir.

Elektromanyetik Prensip

Ölçülen gerilimin oluşturduğu akım, bir manyetik alanda hareket eden bir bobini hareket ettirir.

Bobinin hareketi bir ibre aracılığıyla gösterilir.

İbrenin pozisyonu ölçülen gerilimle doğru orantılıdır.

Elektrostatik Prensip

Ölçülen gerilim nedeniyle iki levha arasında bir kuvvet oluşur.

Bu levhalar, biri sabit, diğeri hareketli olmak üzere genellikle iki metal levhadan oluşur.

Ölçülen gerilim levhanın hareketine neden olur.

Voltmetre Devreye Nasıl Bağlanır?

Voltmetreler doğru bir şekilde bağlandığı takdirde gerilimin de doğru bir şekilde ölçülmesi mümkün olur. Bu işlem için şu adımlar izlenir;

Bu aşamada voltmetrenin bir ucu pozitif (+) kutba, diğer ucu ise negatif (-) kutba bağlanacaktır.

Bağlantı sağlandıktan sonra devre kapatılmalıdır. Aksi takdirde voltmetre ölçüm yapamaz.

Doğru ölçüm aralığı seçilmediğinde analog cihazlar yanlış sonuç verecektir. Dijital voltmetre kullanımında da elle seçim yapılabilir.

Analog voltmetrelerde ibrenin hareketiyle, dijital voltmetrelerde ise sayısal bir değerle gerilim ölçüm sonucu gösterilir.

Bu cihazları kullanmadan önce teknik özelliklerinin ve maksimum ölçüm limitinin tespit edilmesi gereklidir. Aksi takdirde doğru ölçüm yapılması mümkün olmaz. Bunun yanı sıra, bu teknik özelliklerin göz ardı edilmesi voltmetrenin zarar görmesine yol açabilmektedir.

Voltmetre Ampermetre

Ampermetre ve voltmetre neyi ölçer? Bu cihaz hem voltaj (gerilim) hem de amper (akım ölçmek üzere tasarlanmış cihazlardır. Multimetre veya volt-ampermetre olarak da bilinmektedir. Gerilim ölçümü (voltaj ölçümü) esnasında cihaz, iki nokta arasındaki potansiyel farkını ölçer. Volt-ampermetre, gerilim ölçümü yaparken devreye paralel olarak bağlanır. Akım ölçümü (amper ölçümü) esnasında ise devreden geçen akımı ölçmek için kullanılır. Volt-ampermetre, akım ölçümü yaparken devreye seri olarak bağlanır.

Seçilebilir ölçek: Birçok volt-ampermetrede farklı gerilim ve akım aralıkları için seçilebilir ölçekler bulunmaktadır.

Dijital ve analog ekran seçenekleri: Analog volt-ampermetreler, ibreli bir gösterge paneline sahipken, dijital volt-ampermetre LCD veya LED ekran ile sonuçları gösterir.

Gelişmiş özellikler: Profesyonel volt-ampermetrelerde otomatik ölçek seçimi, gerilim düşüşü tespiti, sıcaklık ölçümü gibi ek özellikler bulunmaktadır.

Analog ve dijital voltmetre ampermetre, elektrik ve elektronik alanında çok yönlü bir ölçüm aracıdır. Doğru kullanıldığında, devreler hakkında değerli bilgiler sağlar. Ancak, cihazın özelliklerini ve sınırlamalarını anlamak ve dikkatli olmak esastır.

Voltmetre Fiyatları

Voltmetre fiyat belirmesi, pek çok etkene bağlı şekilde değişiklik göstermektedir. Bu cihazlar kullanım alanına, teknik özelliklerine bağlı şekilde farklı fiyatlara satılabilmektedir. Bununla birlikte cihazın satın alındığı firma, markası vb. de fiyat farklılıkları ortaya çıkarabilir.

Analog veya dijital voltmetrelerden dijital modeller daha pahalı olabilmektedir. Temel ölçüm özelliklerine sahip olanlar fiyat bakımından daha fazla özelliği bulunanlardan uygun fiyatlı olacaktır. Bu özellikler ölçek seçimi, gerilim pik değerleri ölçümü, data kaydı vb. olabilir.

Tanınmış ve piyasada uzun zamandır yer alan cihazlar yeni markalara kıyasla fiyat bakımından fazla olabilir. Bu ürünün kalitesi için belirleyici bir unsur değildir ancak güven tesisi sürecinde yeni markalar fiyatları daha uygun tutmayı tercih edebilmektedir. Bu fiyatları etkileyen diğer huşular şu şekilde sıralanabilir;

Ölçüm aralığı

Hassasiyet seviyesi

Güç kaynağı

Pil ömrü

Garanti süresi